Sık görülen sorunlardan biri olan topuk dikeni hayatı olumsuz tarafta etkiliyor. Pekala topuk dikeni belirtileri neler? Topuk dikeni nasıl tedavi edilir? Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç.Dr.Ahmet İnanır mevzu hakkında değerli bilgiler verdi.
Topuk Dikeni Nedir ? Nasıl oluşur ?
Topuğunuzun altında can sıkıcı bir ağrı mı var ? Yürümek sizin için bir işkence mi ? Sabah kalktığınızda topuğunuzun üzerine basamıyor musunuz ? O vakit büyük ihtimalle sizde topuk dikeni var demektir denilse de bu ağrı palntar fisitisdenen duruma bağlıdır. Topuk dikeni oluşmasının sebebi ayak tabanında bulunan ve kemikleri örten kalın zarın (plantarfasia) olağandan fazla gerilmesi nedeniyledir. Sıklıkla kas ve bağ dokusunda görülen uzun müddetli gerginliğin sonucudur. Sert yüzeylerde yürümek, koşmak yahut zıplamaktan kaynaklanan tekrarlayıcı gerilim, aşırı kilo topuk dikeninin yaygın bir nedenidir.Topuk dikeni, ayak ayak tabanında bulunan plantar fasia adlı zarın kronik olarak zedelenmesi sonucu oluşan bir sıhhat meselesidir. Bir kemik hastalığı değildir. Ayağın iç kısmında bulunan ve ayağın uzun arkı denilen çukurluk sayesinde ayağa gelen yükler istikrarlı bir halde dağıtılarak yumuşak dokular ve kemiklere çok yük gelmesi engellenir. Çok ayakta durma, ayağın arkının çökmesi, uzun uzun yürüyüşler, makûs ve yanlış ayakkabı kullanımı nedeniyle bu arkı destekleyen plantar fasiaadlı taban zarı çok gerginleşir. Bu zedelenme sonucunda (kronik zedelenme) plantar fasiada kalınlaşma ve bilhassa topuk kemiğine yapıştığı yerde yumuşak doku ödemi meydana gelir. Ayak tabanında oluşan bu romatizmal duruma plantarfa siit denir.Hastalık ilerlemeye başladıkça bu zar kalınlaşmaya başlar ve topuk kemiğine yapıştığı noktada kronik zedelenmeler ilerlemeye başlar. Bedende bu kısımda yeni kemik oluşturarak gerilimi en aza indirmeye çalışır. Oluşan kemik yapısı sivri bir hal oluşturduğunda buna topuk dikeni denir.
Doç.Dr.Ahmet İnanır kelamlarına şöyle devam ediyor;
Topuk dikeni belirtileri nelerdir ?
En değerli belirtisi ayakta oluşan ağrıdır. Bu ağrı bilhassa sabahları daha da belirgin hale gelir. Sabah yataktan kalkınca bu ağrı nedeniyle kişi bir mühlet topuğunun üzerine basmakta zorlanır. Hastalık ilerleme gösterince sabah görülen ağrılar tüm gün kendini göstermeye başlar. Topuklu ve sert tabana sahip ayakkabıların giyilmesi zorlaşır. Daha da ağır hastalarda bu ağrılar dinlenme halinde bile devam edebilir.
Topuk dikeni tanısı nasıl konulur ?
Topuk dikeni ilerlememiş evresindeyse muayene ile teşhis konulabilir. Ayrıca MR ve bazen Ultrason görüntüleme ile taban zarındaki ödem ve kalınlaşma tespit görüntülenebilir.Basit bir röntgen ile de teşhis koyulabilir. Ancak değerli bir nokta var ki ayak altı ağrısı ve topuk dikeni iltahaplı omurga romatizmasının birinci belirtisi de olabilir. Ayrıca Fibromiyaljisendromu olan hastalarda da görülebilir. Özellikle topuk ardında da ağrı varsa ve tedaviye dirençli ise bu hastalık önemsenmeli ve kesinlikle araştırılmalıdır.
Topuk dikeninde kullanılan tedaviler nelerdir ?
Topuk dikeni tedavisinde maksat ayağa binen basıncı azaltmak, ağrı ve iltihabı denetim altına almak, doku güzelleşmesini teşvik etmek ve yumuşak dokuların esnekliğini artırmaktır. İstirahat. Bol ölçüde istirahat ayağa uygulanan baskıyı azaltarak etkilenen bölgedeki iltihabi durum ve bağlantılı ağrı ve şişliğin azaltılmasına yardımcı olabilir.Buz tatbiki. Buz tatbiki iltihabı baskılayarak ağrı ve şişliği azaltmaya yardımcı olabilir.Halka şeklindeki tabanlıklar topuktaki baskıyı almak için ayakkabının içine yerleştirilerek kullanılır.Gece ateli, Germe antrenmanları, Fizik tedavi, Darbe emici spor ayakkabı,ayaktaki yumuşak dokulara uygulanan basıncı hafifletmeye ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.Antienflamatuar ilaçlar, iltihabi süreci baskılayarak şişliği azaltmaya yardımcı olabilir. Ekstrakorporeal şok dalgası tedavisi (ESWT). Yüksek güçlü ses dalgaları ilgili bölgeye yönlendirilerek plantar fasyad aki hasarın güzelleşmesine yardım edebilir. Radyoferkans uygulanabilir. Proloterapi. Hasarlı yumuşak dokuya dekstroz enjekte edilerek düzgünleşme süreci ne katkı sağlanır. PRP topuk bölgesine enjekte edilerek doku iyileşmesi hızlandırılır. Akupunktur, lazer ışınları bedenin güzelleşme ve tamir düzeneklerini uyarır.Nadir durumlarda, topuk dikenini çıkarmak için ameliyat gerekebilir. Birden fazla olguda öteki tedaviler kâfi olmaktadır ve ameliyata gerek kalmamaktır.