Periton diyalizinin uzun vakittir ülkemizde ve dünyada bir diyaliz tekniği olarak kullanıldığını söz eden Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Kolu Uzmanı Doç. Dr. Ebru Aşıcıoğlu, periton diyaliz tedavisine yönelik kıymetli açıklamalarda bulundu.
Tıbbi açıdan sakıncalı bir durum olmadığı sürece tüm böbrek hastalarının periton diyalizi için uygun birer aday olduğunu söz eden Doç. Dr. Ebru Aşıcıoğlu, “Özellikle diyaliz merkezine ulaşımda sorunu olan yahut yatağa bağımlı yaşlı hastalar ya da 0-5 yaş ortası küçük çocuklar için periton diyalizi birinci tercihtir. Deveran yetersizliği, kalp yetmezliği yahut damar giriş yolu sorunları nedeniyle
hemodiyalizi tolere edemeyen hastalar ile hemodiyaliz ünitesine uzaklık nedeniyle erişimi olmayan hastalarda da periton diyalizi tercih edilmelidir. Emsal biçimde etkin çalışan hastalar, seyahat etmek, hür ve bağımsız kalmak isteyen hastalar için de yeniden periton diyalizi daha uygun bir seçenek olacaktır.” dedi.
Karın içerisinde geçirilmiş ameliyatlara bağlı yapışıklıklar, apse, fıtık ya da kolostomi olan hastalar ile divertikülit, ülseratif kolit yahut iskemik kolit üzere iltihabi bağırsak hastalıkları olan şahısların periton diyalizi tedavisine uygun olmadığını belirten Doç. Dr. Ebru Aşıcıoğlu, “Sosyal açıdan ise tedavi uyumsuzluğu,
demans, makus hijyen alışkanlığı ve önemli psikotik hastalığı olan bireylerde de periton diyalizi tercih edilmemelidir.” açıklamasında bulundu.
Periton diyalizinin en kıymetli kademesi hasta eğitimi
Başarılı bir periton diyaliz programının birinci ve en kıymetli evresinin hasta eğitimi olduğunun altını çizen Doç. Dr. Ebru Aşıcıoğlu şöyle konuştu: “Periton diyaliz tedavisi hasta ve/veya hasta yakınları tarafından meskende uygulanan bir tedavi usulüdür. Münasebetiyle tedaviyi uygulayan şahısların prosedürler ve dikkat edilecek mevzular hakkında âlâ bir halde eğitilmeleri tedavi muvaffakiyetini ve ahengini arttıracaktır. Bizim kendi ünitemizde de hastalar gerek diyaliz öncesi devirde gerekse periton diyaliz tedavisine karar verdikleri andan itibaren ağır bir eğitim programına alınmaktadır. Bu hususta çok deneyimli olan periton hemşirelerimiz tarafından hastalarımıza gerçek periton diyalizi prosedürleri, nasıl hijyenik ve
enfeksiyondan uzak bir biçimde diyaliz yapabilecekleri, uygun diyaliz ortamını nasıl sağlayabilecekleri, muhtemel sorunları saptama ve sıkıntılarla baş etme, kendi kendine kâfi olabilme bahislerinde ayrıntılı ve kapsamlı bir eğitim verilmektedir.”
Periton diyaliz tedavisi gören hastaların böbrek nakli olmalarında hiçbir sakınca olmadığına vurgu yapan Doç. Dr. Ebru Aşıcıoğlu, “Bu hastaların ameliyattan sonraki süreçleri ve operasyonun başarısı hemodiyaliz hastaları ile misal hatta birtakım açılardan daha başarılı olmaktadır. Biz biliyoruz ki periton diyalizi, hastanın kendi idrarını çok düzgün bir biçimde korumaktadır. Yani hemodiyaliz tedavisine başlayan bir hastada aylar içerisinde tüm idrar münasebetiyle kalan böbrek işlevi kaybolurken, periton diyaliziyle takip edilen hastalar, yıllar sonra dahi idrar ölçüsünün bir kısmını koruyabilmektedir. Nakil öncesi periyotta bu bir avantaj oluşturur, zira bedende daha az sıvı birikimi olacaktır. Benzeri formda birtakım çalışmalarda periton diyalizi tedavisi altındayken böbrek nakli yapılan hastalarda takılan böbreğin hemodiyaliz hastalarına nazaran daha erken periyotta çalışmaya başladığı gösterilmiştir.” diye konuştu.
Periton diyalizi tedavisinin olmazsa olmazı hijyen
Periton diyalizi tedavisinin olmazsa olmazının hijyen olduğuna bilhassa dikkat çeken Doç. Dr. Ebru Aşıcıoğlu şöyle devam etti: “Hijyenin sağlanamadığı durumlarda periton diyalizi yapılması uygun değildir. Periton diyalizinde lakin hijyen kurallarına dikkat edildiği takdirde sağlıklı ve uzun müddetli bir tedavi mümkündür. Burada hijyenden kastedilen hem genel olarak şahsî hijyen hem de diyalizin yapıldığı ortam ve diyaliz prosedürleri sırasında izlenmesi gereken kolay hijyen kurallarıdır. Aslında tüm bu kurallar günümüzde koronavirüs salgını nedeniyle uyulması gereken tedbirler ile benzeridir. Süreç esnasında maske takılması ve el yıkanması gibi… Bu ortada koronavirüs salgını sırasında periton diyaliz tedavisinin ehemmiyeti ve avantajı bir sefer daha ortaya çıkmıştır. Bu devirde meskende diyaliz tedavisi gören hastalar kendilerini daha faal bir halde izole edebildiklerinden, hastane ve diyaliz merkezi üzere kalabalık ortamlardan uzak kalabildiklerinden, tedavilerinde aksama olmaksızın çok daha âlâ bir halde korunmuşlar ve koronavirüse yakalanma oranlarının daha düşük olduğu gözlenmiştir.”
Periton diyalizi sonrası böbrek nakli olan hastaların toplumsal ve iş hayatına dönme müddetlerinin genel olarak hiç diyaliz almadan yahut hemodiyaliz sonrası böbrek nakli olan hastalardan farklı olmadığına değinen Doç. Dr. Ebru Aşıcıoğlu, “Böbrek nakli ameliyatından sonra olağan şartlarda hastalar bir hafta mühletle hastanede takip edilirler. Akabinde konuta taburcu olan hastalar, bu devirde ağır olmayan fizikî aktivitelerde bulunabilir, mesela günde yarım saat yürüyüş yapabilir. Ameliyattan yaklaşık 3 ay sonra büsbütün güzelleşmiş olarak olağan fizikî ve iş hayatlarına dönebilirler. Bu devirde bilhassa birinci 3 ay içerisinde artan enfeksiyon riski nedeniyle hastaların kalabalık ortamlara girmekten kaçınmaları ve konuta ziyaretçi kabul etmemeleri önerilir. Mecburen kalabalık ortama girilen durumlarda kesinlikle
maske takılmalıdır.” açıklamasında bulundu.
Periton diyalizi tedavisinde hijyen kurallarına kesinlikle dikkat edilmeli
Periton diyaliz tedavisinin başarılı bir halde sürmesinin güzel bir hasta eğitimi ve hijyen kurallarına mutlak uyulması ile mümkün olacağını belirten Doç. Dr. Ebru Aşıcıoğlu, kelamlarını şöyle tamamladı: “Çok değerli bir öteki nokta ise hastanın periton diyaliz ünitesi ile yeterli bir bağlantı ve temas halinde olmasıdır. Hasta, en ufak bir sorun yahut kuşkuda kaldığı durumlarda üniteye rahatça ulaşarak
dayanak alabilmelidir. Bizim periton diyaliz tedavisinde başarımızı azaltan ve en çekindiğimiz mevzu ise karın içi zarının iltihabı yani peritonit dediğimiz tablodur. Bunun da yeniden en sık nedeni hijyen kurallarına riayet etmemektir. Maalesef kimi hastalarımızı peritonit nedeniyle hemodiyalize geçirmek zorunda kalıyoruz ve bunların bir kısmı istedikleri halde periton diyalizine geri dönemiyorlar.”