Acıbadem Altunizade Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Aziz Müellif, çağın korkulan hastalığına karşı alınacak birtakım önlemler olduğunu söyleyerek kansere yakalanma riskine karşılık alınması gereken önlemleri elmaelma.com okurları için bir ortaya getirdi. Kanserken kendimizi korumak için ne yapmalıyız? İşte kanser ve kansere yakalanma riskini azaltmaya yönelik yüm ayrıntılar…
Kanser riskini azaltan 8 adım
“Erken teşhis koyup tedavi etmekten daha kolay ve tesirli bir yol vardır; o da kanser gelişimini önlemektir. Zira kanserlerin kıymetli bir kısmı doğuştan / genetik yolla gelmemektedir. Yanlış beslenme, etraf kirliliği, radyasyon ve enfeksiyonlar kanserlerin oluşumunda yüzde 40’a yakın rol oynamaktadır. Başka bir deyişle bu kansere yol açan değiştirilebilir faktörlere dikkat edersek kanserin kıymetli bir kısmının gelişimini önlemiş oluruz” diyen Prof. Dr. Aziz Yazar 1-7 Nisan Kanser Haftası kapsamında kanser riskini azaltmanın 8 yolunu anlattı, kıymetli ihtarlar ve tekliflerde bulundu.
Sigara ve çeşitlerinden uzak durun
Kansere bağlı ölümlerde akciğer kanseri birinci sırada yer alıyor. Sigara ise tek başına akciğer kanserinin yüzde 90’ından sorumlu.Akciğer kanserinin yanı sıra baş boyun, yemek borusu, böbrek ve mesane kanserlerinin gelişiminde de sigaranın rolü var. Yalnızca sigara değil pipo, puro ve nargile içilmesi de emsal halde kanser riskini artırıyor. Sigara içmeyip yalnızca sigara dumanına maruziyet de (pasif içicilik) kanser riskini sigara içmeyenlere nazaran artırıyor. Günlük içilen sigara ölçüsünün artması ve sigara içme müddetinin uzaması, sigaraya çok genç yaşta başlanması ve sigaranın derine çekilmesi sigaraya bağlı kanser riskini artıran faktörler.
Tuzlu ve şekerli besinlere hudut koyun
Beslenmede yapılan yanlışlar önlenebilir etmenlere bağlı kanserlerin yüzde 20 ile yüzde 40’ını oluşturuyor. Mevsiminde bol zerzevat ve meyve tüketin. Meyve ve zerzevatın az tüketilmesi ve bol yağlı (az posalı) besinler ile beslenilmesi kolon kanseri riskini artırıyor. İşlenmiş yahut tütsülenmiş et eserleri, boz tuzlu besinler (salamura) da kanser riskini (özellikle mide kanseri) artırdığından bu besinlerden uzak durun. Hububatları (tahıllar) ve baklagilleri tüketmek sağlıklı beslenme yollarından biri.
Yalnız tahılların adabına uygun saklanmış olması gerekiyor. Adabına uygun koruma edilmeyen hububatlarda aflatoksin (bir mantar ürünü) olabiliyor bu da karaciğer kanserine yol açabiliyor. Öte yandan, tükettiğiniz besinler kadar, pişirme usullerine de dikkat edin. Yemekleri mümkün olduğunca tencerede yahut fırında yapın. Odun ateşinde yahut kömürde direkt yapılan pişirmeler polisiklik aromatik hidrokarbonların ortaya çıkmasına neden oluyor; polisiklik aromatik hidrokarbonlar da akciğer kanseri, deri ve üriner sistem kanserleri riskini artırıyor.
Fazla kilolardan kurtulun
Ülkemizde de giderek artan bir sıhhat sorunu olan şişmanlık, bedende çok yağ birikmesi manasına geliyor. Şişmanlığa en çok, gücü yüksek olan besinlerin fazla tüketilmesi ve durağan hayat yol açıyor. Şişmanlık diyabet, hipertansiyon ve kardiyovasküler hastalıklar için bir risk olduğu üzere kanser için de değerli bir risk faktörü. Yapılan çalışmalar şişmanlığın göğüs, kalın bağırsak, rahim, yumurtalık, safra kesesi ve prostat kanseri riskini artırdığını gösteriyor. Bu nedenle ülkü kilonuza inmeye, fakat bunu sağlıklı bir diyetle gerçekleştirmeye dikkat edin.
Alkolden uzak durun
Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Aziz Yazar “Alkolün tüketilmesi kimi kanserlerin oluşumunu arttırmaktadır. Bilhassa ağız boşluğu, yutak, yemek borusu, göğüs ve karaciğer kanseri riskini arttırdığı gösterilmiştir. Tüketilen alkol ölçüsünün artması ile üstte belirtilen kanserlerin gelişme riski de artmaktadır” diyor.
Hepatit B enfeksiyonlarından korunun
Hepatit B ve C karaciğer kanseri riskini artırıyor. Bu iki virüs kan yolu ve cinsel temas ile bulaşıyor. Hepatit B için aşı bulunmakta olup bu aşı ile Hepatit B enfeksiyonundan korunabilirsiniz. HPV virüsü ise çoğunlukla cinsel yolla bulaşıyor. Bu virüs rahim ağzı kanseri, anal bölge kanserleri, vajen, penis ve baş boyun kanseri riskini artırıyor. Gastrit ve ülsere neden olan bir bakteri olan Helicobakter pylori de çok yaygın bir bakteri. Hassas birtakım bireylerde mide kanseri riskini artırıyor. Riskli şahıslarda bu bakteri antibiyotik ile tedavi edilebiliyor.
Göneşten korunun
D vitamini üretimi için güneş ışınlarından günde yarım saat yararlanmak gerekiyor. Lakin güneş altında daha uzun müddet ve bilhassa güneş ışınlarının dik olduğu öğlen saatlerinde kalmak ultraviyole ışınlarına maruziyeti artırıyor. Ultraviyole ışınları deri kanserlerini tetikliyor. Solaryumlar da benzeri formda ultraviyole olduğundan cilt kanseri riskini artırıyor. Güneşte fazla kalınması gerekiyorsa kollayıcı kıyafetler, şapka ve güneş kremleri ile maruziyeti azaltın.
İdman yapmayı alışkanlık haline getirin
Haftada 3-4 gün 30 dakikadan kısa olmamak kaydıyla antrenman yapın. Fizikî aktivite, süratli tempoda yürüme, koşma, bisiklet, ip atlama, yüzme ve tenis üzere sporlar olabilir. Antrenmanın tertipli yapılması kanser riskini (meme ve kalın bağırsak kanserleri gibi) azaltıyor.
Menapoz sonrası periyoda dikkat
Menopoz sonrası hormonlar kemik erimesini önlemek ve menopoz yakınmalarını azaltmak maksadı ile yaygın olarak kullanılmaktaydı. Lakin bu hormon kullanımının göğüs kanseri riskini arttırdığı gösterildi. Bu nedenle mümkün olduğunca bu türlü bir kullanımdan uzaklaşılması önerilmektedir. Otuz yaş öncesi gebelik ve emzirmenin de göğüs kanserinden koruyuculuğu olduğu kabul edilmektedir.